Met deze slimme aanpassingen verbeter je jouw varkensbedrijf
Bedrijfsontwikkeling staat door de problemen rondom stikstof momenteel vaak op een laag pitje. Toch zijn er voldoende mogelijkheden om je bedrijf te optimaliseren. Denk aan verbeteringen op het gebied van energiebesparing, drinkwatermanagement en optimalisatie van de ventilatie. Lees onze tips en checklists.
Bedrijfsontwikkeling staat door de problemen rondom stikstof momenteel vaak op een laag pitje. Vergunningen worden niet afgegeven en financieringen komen moeilijk rond. Toch zijn er ondanks alles nog voldoende mogelijkheden om je bedrijf te optimaliseren. Denk aan verbeteringen op het gebied van energiebesparing, drinkwatermanagement en optimalisatie van de ventilatie. En met de torenhoge energieprijzen is de terugverdientijd vaak heel gunstig.
Waterkwaliteit
en varken drinkt twee á drie keer zoveel als dat hij eet. Waterkwaliteit is daarom erg belangrijk. We vergeten weleens dat varkens dezelfde waterkwaliteit vereisen als wij mensen. Neem daarom gerust een keer een glas mee de stal in en drink met de varkens mee, want een varken kan alleen top presteren als de drinkwaterkwaliteit goed is.
Het borgen van waterkwaliteit begint met regelmatige controle, zowel op chemisch als op bacteriologisch niveau. In Beter Leven Keurmerk-programma’s is een kwar- taalcontrole al verplicht. Ook bij gebruik van leidingwater is controle belangrijk, omdat er in de leidingen onderweg naar het varken ook nog van alles mis kan gaan.
Ventilatie
In het najaar kunnen de verschillen tussen dag- en nachttemperaturen behoorlijk groot zijn. Het is daarom belangrijk om de stalventilatie goed op orde te hebben. Luchtwegproblemen liggen namelijk altijd op de loer. Laat je apparatuur daarom jaarlijks goed controleren op de juiste instellingen. Kijk bijvoorbeeld of de luchtinlaten nog voldoende groot zijn. Reinig ze regelmatig als er met windbreekgaas, of andere filters wordt gewerkt en probeer windinvloeden zoveel mogelijk uit te schakelen.
Energie
De energieprijs is de laatste tijd enorm gestegen en het ziet er naar uit dat we daar aan moeten wennen, want het einde is nog lang niet in zicht. Het loont daarom als snel om te investeren in energiebesparende maatregelen. Propaangas is momenteel bijvoorbeeld veel goedkoper dan aard- gas. Eén kubieke meter aardgas komt wat betreft calorische waarde overeen met 1,33 liter propaangas, terwijl de prijs tot wel tot de helft lager ligt. Overweeg of dit een optie is voor je bedrijf.
Checklist waterkwaliteit
- Meet de opbrengsten van de nippels. Meet ook de opbrengst bij gelijktijdig gebruik van meerdere nippels en de opbrengst van de achterste nippels;
- Zorg dat de nippels op de juiste hoogte hangen;
- Controleer het leidingsysteem op doorbuigingen en dode stukken;
- Plaats eindkranen per rij en spoel deze ook regelmatig door;
- Pas instelbare nippels toe die de wateropbrengst reguleren. Deze geven ongeacht de druk altijd dezelfde opbrengst;
- Zorg voor de goede en voldoende nippels;
- Plaats doorzichtige stukken leiding in het systeem voor betere, continue optische beoordeling van de kwaliteit;
- Spoel leidingen met enige regelmaat door met peroxide. Zeker na gebruik van medicijnen via drinkwater.
Checklist ventilatie
- In de praktijk zien we regelmatig dat er door het instellen van allerlei correcties (veel) te weinig wordt geventileerd. Controleer je instellingen en begin desgewenst weer bij de basisinstellingen. Kijk van daaruit kritisch welke je wel wil gebruiken en welke niet. Overleg dat eventueel met een specialist;
- Kijk of de luchtinlaten nog voldoende groot zijn. Reinig ze regelmatig als er met
windbreekgaas, of andere filters wordt gewerkt en probeer windinvloeden zoveel
mogelijk uit te schakelen; - Controleer of de voelers de juiste temperatuur aangeven.
- Kijk of de NH3, de CO2 en de luchtvochtigheidsmeters het juiste aangeven;
- Check eventueel met een rookapparaat of rookpatronen de luchtstromen op
ongewenste afwijkingen; - Installer eventueel apparatuur die 24 uur per dag alles meet. Je kunt dit combineren met een camera die ook het liggedrag monitort.
Checklist energie
- Propaangas is momenteel veel goedkoper dan aardgas. Eén kubieke meter aardgas komt wat betreft calorische waarde overeen met 1,33 liter propaangas, terwijl de prijs tot wel tot de helft lager ligt. Overweeg of dit een optie is voor je bedrijf. Je moet er dan wel rekening mee houden dat Cv-installaties moeten worden aangepast en dat er een AIM-melding moet worden gedaan inzake het plaatsen van een tank. Vaak wordt er met langjarige contracten gewerkt, waarbij de tank wordt gehuurd van de leverancier.
- Meer dan ooit is investeren in zonnepanelen interessant. Aandachtspunten voor
zonnepanelen zijn o.a. de ligging van de daken. Verder moet de dakconstructie sterk genoeg zijn om deze te kunnen dragen. Constructieberekeningen geven aan wat er mogelijk is. Een belangrijk aspect is de netwerkvoorziening in de omgeving. Met andere woorden: hoe zit het met de mogelijkheden van teruglevering op het net. In bepaalde regio’s is dit de beperkende factor en kan het helemaal niet. Verder wordt de salderingsregeling vanaf 2024 in een aantal jaren afgebouwd. Opslag van energie zou dan in de toekomst een uitkomst kunnen zijn. Ook de beschikbaarheid van omvormers en monteurs kan vertragend werken. - Op verschillende plaatsen is het mogelijk om kleine windmolens te plaatsen tot een as-hoogte van 20-25 meter. Daarmee kun je een nog betere dekking verkrijgen van de energiebehoefte over de dag.
- Check of de (spouwmuur)isolatie nog goed is. Dit kan optisch, of met behulp van
warmtecamera’s. Soms is schade, aangericht door ongedierte aan de buitenkant, niet goed zichtbaar. Houdt ongedierte buiten de deur. Lekkende isolatie geeft veel
warmteverlies en verstoorde luchtstromen (tocht); - Met frequentiesturing op pompen en ventilatoren kun je flink op het stroomverbruik
besparen. Frequentieregelaars zijn niet goedkoop, maar met de huidige
stroomprijzen is de terugverdientijd aanzienlijk verkort. Het geeft voor diverse
pompen ook een langere levensduur; - Bij nieuwbouw is het verstandig om warmteterugwinning uit luchtkanalen direct mee te nemen. Via centrale luchtkanalen wordt veel warme stallucht afgevoerd. Het is een gemiste kans, wanneer je hiervan geen gebruik maakt. Middels warmtewisselaars is deze warmte prima om te zetten in warm water.
- Maak de filters van de luchtwasser regelmatig schoon. Vuile filters zorgen voor een hogere pakketweerstand, wat vervolgens weer meer capaciteit vraagt van de
ventilatoren; - Het toepassen van ledverlichting valt onder de categorie laaghangend fruit. Met name ouder tl-buizen gebruiken veel stroom. Verder vormen ze ook een extra risico op brandgevaar. Vervang deze dan ook waar mogelijk;
- Gebruik infraroodverwarming van biggennesten die gestuurd wordt op temperatuur van het biggennest;
- Overweging te spenen op vijf weken in plaats van vier weken. Dit levert naast
gezondheidsvoordelen ook energiebesparing op. Zowel in de kraamstal als in de
biggenstal hoeft er dan minder verwarmd te worden. De biggen zijn zwaarder en
sterker bij het spenen en zullen eerder op gang komen. Daardoor zullen ze sneller en meer warmte produceren. Ook zal de speendip minder zijn en makkelijker doorvreten. De laatste week in de kraamstal zal er nauwelijks verwarmd hoeven worden. Dit zal ten koste gaan van het aantal te houden zeugen, maar het extra rendement weegt hier makkelijk tegenop. Het lijkt er ook op dat het in de toekomst opgenomen gaat worden in voorwaarden voor het Beter Leven Keurmerk 1 ster; - Voor veel van bovenstaande punten zijn er subsidiemogelijkheden. Laat je hierover goed informeren.
Meer informatie?
Neem dan contact op met Henk Jan. Hij vertelt je graag meer over de mogelijkheden.
Henk Jan Brasjen
Specialist Varkens
